Kolonoskopia - o czym warto wiedzieć przed badaniem

Kolonoskopia jest badaniem endoskopowym jelita grubego. Badanie polega na wprowadzeniu giętkiej „rurki” - endoskopu do jelita grubego. Endoskop umożliwia dokładne oglądanie błony śluzowej jelita. Oglądanie, oglądanie i jeszcze raz oglądanie, jest to podstawa dobrze wykonanego badania.

Za pomocą kolonoskopii możemy zdiagnozować różne choroby jelita - zapalne, nowotworowe, zakaźne i inne jak np. stany przedrakowe czyli gruczolaki, popularnie zwane polipami. Właśnie między innymi z tego powodu badanie jest takie ważne, gdyż pozwala na skuteczną profilaktykę raka jelita grubego. Nie ma skuteczniejszego badania w profilaktyce tego nowotworu. Poza wartościami diagnostycznymi, w trakcie badania możemy wykonywać niektóre zabiegi lecznicze, jak np:

Aby można było z badania „wyciągnąć” jak najwięcej informacji, to poza czujnymi oczami endoskopisty potrzebujemy dobrego sprzętu endoskopowego oraz dobrze przygotowanego czyli oczyszczonego jelita.

W Gastromedzie większość badań endoskopowych wykonujemy endoskopami wysokiej rozdzielczości firmy Olympus. Lepszych na rynku po prostu nie ma. Żadna firma prywatna w naszym regionie nie ma takiego spektrum sprzętu endoskopowego. To jest jedna z naszych przewag - najbardziej zaawansowany technologicznie sprzęt. Samo badanie polega na przesuwaniu endoskopu wzdłuż jelita i dokładnym oglądaniu – tak jak powiedzieliśmy na wstępie: oglądanie, oglądanie i jeszcze raz oglądanie. Łatwo napisać, ale wykonać znacznie trudniej. Jelito nie jest sztywną rurą w którą wsuwamy elastyczny endoskop, jest wiotką tkanką zawieszoną na krezce czyli części otrzewnej, bogato unerwionej bólowo. Stąd wynika konieczność umiejętnego prowadzenia aparatu, aby dyskomfort czy ból były zminimalizowane. Umiejętność tą można posiąść wyłącznie po miesiącach pracy z dobrym nauczycielem. Inaczej powiela się tylko błędy i zadaje się niepotrzebne cierpienie pacjentowi. Badanie można wykonać oczywiście w różnych poziomach znieczulenia ogólnego co oczywiście zwiększa komfort, ale należy pamiętać, że jest to dodatkowa procedura medyczna obarczona niewielkim ryzykiem powikłań. Ponadto nie do przecenienia jest rola pielęgniarki endoskopowej. Jej umiejętna praca często znacząco łagodzi dolegliwości. Reasumując, na dobre wykonanie badania składa się wiele elementów, ale absolutnie kluczowe znaczenie mają umiejętności zespołu endoskopowego oraz dobre oczyszczenie jelita.

Właściwe oczyszczenie jelita również nie jest rzeczą łatwą. Renomowane ośrodki mają opracowane własne schematy oczyszczania jelita oparte na dostępnych na rynku preparatach, dlatego o sposób przygotowania się do badania najlepiej zapytać w ośrodku w którym badanie będzie wykonywane. Zdecydowanie odradzamy szukania na własną rękę informacji z innych źródeł jak taką procedurę przeprowadzić. Gastromed oferuje pacjentom ulotkę dokładnie opisującą poszczególne kroki prowadzące do właściwego oczyszczenia jelita przed badaniem. Szczegółowe informacje w tym zakresie można również uzyskać na stronie www.gastromed.pl

Kolonoskopia jest badaniem bezpiecznym, niemniej wyjątkowo powikłania się zdarzają, najczęściej jednak podczas lub po endoskopiach terapeutycznych niż diagnostycznych. Zwykle są to krwawienia, perforacje jelita, zaburzenia rytmu serca czy zakażenia wirusami. Krwawienia zwykle można opanować endoskopowo, perforacje najczęściej wymagają operacji. Zakażenia wirusowe można skutecznie leczyć lekami, podkreślić jednak należy, że w dobie skutecznych środków dezynfekcyjnych i myjek automatycznych występuje to niezmiernie rzadko. 

Badanie kolonoskopowe jest refundowane przez NFZ - potrzebne jest skierowanie od lekarza rodzinnego lub specjalisty. Można je także wykonać komercyjnie. Ponadto są jeszcze programy profilaktyczne finansowane przez Ministerstwo Zdrowia, dostępne dla osób które skończyły 55 lat i więcej. Oczywiście badania w tym trybie są bezpłatne.

To zależy od tego, czy badanie było wykonane bez znieczulenia, czy było wykonane ze znieczuleniem dożylnym. W pierwszym przypadku wystarczy po badaniu przejść do toalety, tam można „wydalić” pozostawione w jelicie resztki gazu, umyć się, no i przebrać się. Przebrać, bo u nas pacjent zawsze otrzymuje na czas badania jednorazowe spodenki i ochraniacze na stopy. One zapewniają pacjentowi pewien komfort na czas, powiedzmy szczerze, dość intymnego badania.  Opis badania ze zdjęciami jelita otrzymuje pacjent w ciągu kilku minut po badaniu. Inaczej postępujemy, kiedy badanie wykonane było w znieczuleniu. Wtedy nasz personel przewozi pacjenta na łóżko w specjalnej sali „wybudzeniowej”, gdzie w ciągu kilku-kilkunastu minut pacjent „dochodzi” do siebie. I dopiero wtedy może skorzystać z łazienki i przebrać się. Powrót do domu możliwy jest w związku z tym, albo po kilkunastu, albo po kilkudziesięciu minutach od zakończenia badania. Pokarmy i płyny można spożywać już po godzinie, kiedy nie będzie już czuć wzdęcia brzucha. Posiłki po badaniu nie powinny być ciężkostrawne. Powrót do domu powinien odbyć się pod opieką innej osoby dorosłej. Kierowców prosimy zawsze o zabranie drugiego kierowcy, który poprowadzi samochód. Nie ma przeciwwskazań do powrotu komunikacją publiczną, ale też zawsze z opieką innej osoby i nie od razu po badaniu. Zależnie od wyniku samego badania, lekarz zawsze uzgadnia z pacjentem tryb dalszego postępowania diagnostyczno-terapeutycznego.